10 mei 1940 / 10 mei 2010 : Eerste Militaire Slachtoffers WO. II herdacht op

[plu4]

10 Mei 1940

[plu4]

10 mei 1940
Een zwarte dag in de geschiedenis van ons land, de dag waarop de Duitsers Nederland vanuit de lucht aanvielen maar waarbij zij onverwacht veel tegenstand ondervonden. De overmacht bleek echter te groot voor de allereerste militaire slachtoffers die vielen bij de inval van de Duitsers op 10 mei 1940.
Zeventig jaar later zijn zij officieel herdacht.
Hieronder het verslag van K.Geerst-den Dulk.

 
Nationale Herdenking Militaire Erehof 's Gravenhage
op de Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan Scheveningen

Bron: De Scheveningsche Courant, 30-12-2009
geschreven door K.Geerst-den Dulk

Nationale Herdenking (eerste) Militaire Slachtoffers WO II  

Op 10 mei 2010, precies 70 jaar nadat Nederland werd bezet, zal een bijzondere herdenking plaats vinden op de Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan in Scheveningen. Het betreft de officiële herdenking voor de allereerste militaire slachtoffers die hier vielen bij de inval van de Duitsers op 10 mei 1940. Zij zijn destijds op dit kerkhof in een groepsgraf ter aarde gesteld. Hun namen staan vermeld op het aanwezige monument, maar het is voor de meeste nabestaanden niet bekend waar hun overleden dierbare precies ligt begraven. De Stichting Herdenking Militaire Erehof ’s Gravenhage wil recht doen aan de overledenen en de precieze locaties uitzoeken.

“Rondom Den Haag is toen flink gestreden, de bezetters wilden de vliegvelden Ockenburg, Ypenburg en Valkenburg in bezit nemen”, weet Ton Bos, voorzitter van de onlangs opgerichte Stichting Herdenking Militair Erehof ‘s Gravenhage. “Hier waren twee legeronderdelen vertegenwoordigd: de Grenadiers en de Jagers, van oudsher de beschermers van het Koninklijk Huis. Zij bevonden zich rond vliegveld Ockenburg toen de Duitsers ons land binnenvielen. Het doel van de Duitsers was uiteindelijk om het militaire hoofdkwartier aan het Lange Voorhout uit te schakelen en de Nederlandse regering en zeker de Koninklijke familie, die in het paleis Noordeinde verbleef, gevangen te nemen.”

Dat is uiteindelijk niet gelukt door de onverwachte tegenstand die men met name op Ockenburg ondervond, zoals blijkt uit het verslag van de Nederlandse luitenant Rodermond, een van de sectiecommandanten van het 22e depot bewakingstroepen. Ook de Duitse commandant, Graf von Sponeck, die destijds met z’n luchtlandingsdivisie rond Den Haag moest neerstrijken, rapporteerde over veel Nederlands verzet.

“Graf von Sponeck’s vliegtuig landde uiteindelijk op het strand van Kijkduin. In veel boeken wordt geschreven dat hij een bos bloemen bij zich had. Die bloemen zou hij aan koningin Wilhelmina geven wanneer hij haar gevangen nam. Zover is het niet gekomen. Jonge, slecht bewapende rekruten vochten tegen zeer goed geoefende en uitstekend bewapende Duitsers Daarbij kwamen veel Nederlandse militairen om, waaronder ook Korporaal Ton Joosten. Hij is één van de 167 die werden begraven op de Kerkhoflaan, maar hij is de enige waarvan we zeker weten waar hij ligt, namelijk helemaal links vooraan.”

Deze zekerheid komt van een ooggetuigenverslag.
De zwaargewonde soldaten werden eerst naar een stukje grasland naast vliegveld Ockenburg gebracht en rond vier uur ‘s middags naar het Rode Kruis Ziekenhuis. “Ton Joosten leefde toen nog”, vertelt Marlies Bos. “Mijn moeder (de in Scheveningen geboren Henny van Zon, Red,)  was met hem verloofd en woonde met haar ouders in de Begoniastraat op loopafstand van het Rode Kruis Ziekenhuis. Zij kon hem die zaterdag in het ziekenhuis bezoeken, waar hij twee dagen later, op eerste Pinksterdag, aan zijn verwondingen overleed.
Zij wist als een van weinigen dat hij daarna naar het Algemene Kerkhof aan de Kerkhoflaan is gebracht en zag hoe hij samen met nog meer militairen werd begraven. De plek waar Ton Joosten ter aarde werd gesteld stond voorgoed in haar geheugen gegrift. Ze bezocht zijn graf bijna dagelijks.”
De meeste militairen kwamen uit andere plaatsen en hun families vernamen pas veel later dat hun dierbaren al op 10 mei 1940 waren gesneuveld. De informatie waar hun dierbare precies begraven lag ontving men soms wel één tot twee jaar na het overlijden.

Doordat de groep bij Ockenburg zo lang stand had gehouden, en de Grenadiers en Jagers de Duitsers naar Overschie verdreven, kon de Koningin en haar gevolg nog net op tijd naar Engeland uitwijken. “Wat door deze mannen gepresteerd is tegenover een grote overmacht die modern en zwaar bewapend was, is onvoorstelbaar. Ze hadden eigenlijk geen schijn van kans. Deze jonge helden, die helaas als de allereerste militaire slachtoffers van de landmacht, luchtmacht en de zeemacht de geschiedenis ingingen, zijn omgekomen bij de verdediging van de vesting Holland. Zij worden na precies 70 jaar alsnog officieel geëerd op het bijzondere Militaire Erehof ’s Gravenhage”, vertelt Ton Bos.

De meeste nabestaanden hebben echter tot op de dag van vandaag geen duidelijkheid waar de exacte laatste rustplaats van hun dierbaren is omdat het officiële grafregister nog ontbreekt. Door de grote verwarring in die eerste oorlogsdagen werden deze mannen waarschijnlijk begraven zonder de gebruikelijke zorgvuldige registratie. Het was oorlog en men verwachtte duizend stoffelijke overschotten te moeten begraven. Dat betekende dag en nacht aan het werk binnen een beperkt beschikbaar stuk grond.

“Het doel van de Stichting is om de helden uit de Slag om de Residentie uit de anonimiteit te halen en hun graf een naam te geven”, legt Ton Bos uit. “Dus niet alleen zij die bij- of op Ockenburg streden, maar allen die meehielpen bij de verdediging van de residentie. De stichting is bovendien niet alleen op zoek naar nabestaanden en familieleden van deze gesneuvelde militairen maar ook naar die van overlevenden. De Stichting wil hun herinneringen, verhalen en mogelijk ook foto’s uit die tijd vastleggen om een archief op te bouwen over wat er toen gebeurd is. Het is al 70 jaar geleden dus de tijd dringt, er is al te veel informatie verloren gegaan.”

Het bestuur van de  Stichting Stichting Herdenking Militaire Erehof ’s-Gravenhage, Ton Bos, Marlies Bos en  Herman Slootmaker zijn vastbesloten om alle nog ontbrekende gegevens boven tafel te krijgen.  
“Zo kreeg ik een brief onder ogen van de toenmalige directeur van de begraafplaats van mei 1940”, vervolgt Ton Bos. “Hij beschreef de vele vrachtwagens voor de ingang met daarop een groot aantal kisten waarin zich de stoffelijke overschotten bevonden van het bombardement op de Nieuwe Alexander kazerne. Het hele kerkhof lag vol met stoffelijke overschotten die nog begraven moesten worden. We bestudeerden ook foto’s van het groepsgraf uit die tijd. Zo was op één van die foto’s een soort herdenkingssteen te zien. Het bleek een kruis met een naam erop maar bij uitvergroting stond verderop tegen een heg nog een andere steen met precies dezelfde naam. Hoe kon het dat nabestaanden gedenktekens op een graf plaatsten zonder te weten waar hun dierbare werkelijk lag? Maar ook: hoe konden er meerdere graftekens van dezelfde militair op verschillende plaatsen van het erehof staan?”



Oproep
Mocht een nabestaande en of overlevend oud-militair (of familie daarvan) dit lezen en nog informatie hebben, dan hoopt de Stichting Herdenking Militair Erehof ’s Gravenhage dat men zo spoedig mogelijk contact met hen  opneemt.
 E-mail: info@militaireerehof.nl
Verder kunt u veel informatie terugvinden op de website www.oorlogsgravendenhaag.com.

[plu4]

10 mei 1945: 1e  Herdenking Militairen of Ereveld Algemene Begraafplaats
 
De zon scheen 65 jaar geleden toen onderstaande foto gemaakte werd,  op het Militaire Erehof op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Scheveningen, toen daar voor het eerst na de oorlog de militairen herdacht werden die waren gesneuveld bij de Slag om de Residentie in mei 1940.

De afgelopen tijd verschenen er overal in het land artikelen waarin na bestaanden  werden opgeroepen om bij de 2e officiele nationale herdenking op 10 mei 2010 aanwezig te kunnen zijn. Onderstaand artikel stond in de Maaspost.
De familieleden van genoemde tijdens deze slag gesneuvelde vader en zoon Struis hebben daarop gereageerd.

Artikel hieronder:
auteur K.Geerst-den Dulk.
Wegener huis aan huis bladen

[plu4]

10 mei 2010: Herdenking op Haagse Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan.

De zon scheen ook volop  op de 10e mei van 2010, toen de onderstaande foto's gemaakt werden op het Militaire Erehof op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan in Scheveningen, waar de dappere militairen herdacht werden die sneuvelden bij 'de Slag om de Residentie' in mei 1940.
Vele genodigden en nabestaanden, afkomstig uit alle delen van het land, woonden de herdenking ontroerd en waarschijnlijk voor de éérste keer, bij. Er is sinds de oprichting van de Stichting Herdenking Militaire Erehof 's Gravenhage, in 2008, veel moeite gedaan om nog levende nabestaanden te bereiken via de pers en media. Vooral bij het stuk voor stuk noemen van de namen (hiervoor waren een aantal studenten van het 1e VCL uitgenodigd) van de omgekomen militairen zorgde voor emoties.  De namen van de 167 militairen staan vermeld op het monument, maar zij rusten gezamelijk in het ereveld zonder dat bekend is op welke plaats,  omdat het betreffende grafregister ontbreekt. Hier wordt door de Stichting nu en in de toekomst nauwkeurig onderzoek naar gedaan.

Het is 65 jaar geleden dat hier voor het eerst ( en laatst) een officiele herdenking had plaatsgevonden.
Voor de  plechtigheid op 10-5-2010  is de Erehof de afgelopen weken opgeknapt.
Het  is de bedoeling dat het vanaf heden een jaarlijkse traditie wordt.

Bekijk de fotoreportage op de betreffende website:
http://www.oorlogsgravendenhaag.com/index.php/fotos-herdenking

[plu4]

Bij de duitse invasie in Nederland in mei 1940 zijn destijds veel meer soldaten gewond zijn geraakt dan steeds werd aangenomen.
Dat concludeert historicus Peter Kruit in zijn boek "Een mythe aan scherven".
Het Nederlandstalige boek is binnenkort in Noord Amerika verkrijgbaar bij Vanderheide Publishing.
Op plaatsen waar de Nederlanders zich niet meteen terugtrokken maar juist doorvochten, werden volgens Kruit meer man-tegen-mangevechten geleverd dan gedacht.
Tot nu toe is verondersteld dat bij deze gevechten rond 2680 gewonden vielen en ongeveer 2200 militairen sneuvelden.
'Uit de nieuwe bronnen blijkt dat bij de strijd meer dan 7000 gewonden vielen', zo meldt Kruit.
               
Het bronnenmateriaal komt uit de archieven van het Rode Kruis dat in die meidagen de gewondenzorg coordineerde.
Aangenomen werd - voorbarig naar nu blijkt - dat deze archieven verbrand waren bij het bombardement op het Bezuidenhout in Den Haag in 1945.
Dit is ook een van de redenen dat niet precies meer bekend is waar de op 10 mei tijdens de luchtaanval gesneuvelden exact begraven liggen op het
Ereveld Kerkhoflaan Scheveningen.
Velen van hen zijn destijds vervoerd naar en behandeld en overleden in het Rode kruisziekenhuis te Den Haag.
Zij vonden hun laatste rustplaats in een gezamelijk graf  op het Militaire Erehof op de Algemene Begraafplaats Kerkhoflaan te  Scheveningen

Ook elders vielen slachtoffers tijdens het hevige verzet in  de eerste uren van 10 mei 1940..
Zij werden in verschillende andere woonplaatsen teraarde besteld.

[plu4]

Op diezelfde ochtend van de 10e mei 1940, werd het Nederlandse Marineschip Jan van Galen, dat in allerijl naar Rotterdam op weg was om de Maasbrug te ontzetten, vlak bij Vlaardingen  gebombardeerd door Duitse Stuka's. 
De maker van deze foto monteerde er later een verkeerd vliegtuig bij.

[plu4]

Dit is een teruggevonden stuk van de scheepstelegraaf van de 'Jan van Galen' die in Rotterdam aan de grond werd gezet.

[plu4]

In de nacht van 10 op 11 mei 1940 is dit pamflet gevonden op een buitenweg in Vlaardingen.
Deze pamfletten waren  voor de burgers van Rotterdam bestemd.....

[plu4]

Initiatief gedenkteken vliegveld Ockenburgh overgedragen

In mei 2010 nam Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen (SAMS) het initiatief voor de realisatie van een gedenkteken op het voormalig wachtgebouw van vliegveld Ockenburgh.

Tijdens het uitwerken van dit initiatief kwam de Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen in contact met de Stichting Herdenking Militaire Erehof ‘s-Gravenhage. Deze stichting bleek eveneens bezig te zijn met een dergelijk initiatief en is hiermee ver gevorderd.

Hierop heeft Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen besloten het initiatief over te dragen aan de Stichting Herdenking Militaire Erehof ‘s-Gravenhage.

De Stichting Herdenking Militaire Erehof ‘s-Gravenhage verzorgt de jaarlijkse herdenking op het Militaire Erehof aan de Kerkhoflaan. Op het Erehof liggen Nederlandse militairen die tijdens de meidagen van 1940 in Den Haag gesneuveld zijn.

De meeste soldaten die tijdens de eerste oorlogshandelingen op vliegveld Ockenburgh sneuvelden liggen begraven op het Erehof. De Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen is van mening dat het initiatief in goede handen is bij Stichting Herdenking Militaire Erehof ‘s-Gravenhage en ziet de realisatie van het gedenkteken met vertrouwen tegemoet.

De Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen zet zich al sinds 2005 in voor het realiseren van een permanente museumlocatie waarin onder andere aandacht is voor de Atlantikwall. Om het publiek in de tussentijd kennis te laten nemen van de doelstellingen van de stichting worden er regelmatig tijdelijke tentoonstellingen en rondleidingen verzorgd.